Teatr - kopalnia uczuć i emocji

TeatrTeatr wiązał się zawsze z życiem społecznym, z ludzkimi wierzeniami, ideałami i kulturą. Oddawanie czci bogom, wyrażające się w religijnych obrzędach, procesjach, tańcach i śpiewach, które przybierały formy widowiska, było początkiem teatru. Niezależnie od epoki, udział ochotników, powiedzielibyśmy dzisiaj - amatorów - w różnego rodzaju uroczystościach będących odzwierciedleniem teatru ulicznego czy masowego, był znaczny.

Niezaprzeczalny jest również fakt, iż każdy człowiek nosi w sobie pragnienie, potrzebę teatralizacji: stąd dzieci w swoich zabawach naśladują dorosłych, ożywiając swoje zabawki i właśnie poprzez zabawę uczą się różnych ról społecznych. W starożytnej Grecji jak również w Średniowieczu teatr stanowił część składową wychowania.

Teatr grecki powstał z uroczystości organizowanych przez zwykłych prostych ludzi, amatorów; powstał z wewnętrznych potrzeb przeżycia czegoś innego, niecodziennego. Dodatkowy element do procesji obrzędowych wprowadzono około roku 625 p. n. e., a był nim chór satyrów. Natomiast pierwszy aktor, upodabniający się do bóstwa, wygłaszający monologi bądź dialogi z chórem, zmieniający swój wygląd poprzez nałożenie maski (typowy atrybut aktorstwa) wprowadzony został w IV w p. n. e. Przy takim tempie rozwoju kondycji teatralnej, aktor potrzebował odrębnej przestrzeni, na której mógłby grać - i tak dopiero powstała scena.

Z kolei w epoce średniowiecza, w której dominującą rolę w życiu społecznym odgrywał Kościół, teatr był również jego częścią - służył jako jeden z elementów oddawania czci Bogu, poznawania Go i modlitwy. Misteria średniowieczne, wystawiane początkowo w obsadzie duchownych (przecież również amatorów teatralnych), w późniejszych latach przejęte były przez bractwa, towarzystwa a nawet związki zawodowe. Podstawowym jednak zadaniem teatru średniowiecznego było utwierdzenie widza w wierze chrześcijańskiej. Święta Wielkanocne jak również okres Świąt Bożonarodzeniowych były okazją do powstawania krótkich, amatorskich widowisk. Około roku 1220 św. Franciszek z Asyżu wprowadził we Włoszech rozbudowane inscenizacje adoracji "Vinitatio sepulchri" ("Nawiedzenie Grobu"), to krótka sztuka z didaskaliami i dialogami, która była zwiastunem teatru chrześcijańskiego na terenie Europy. Dramat ów był pierwszym wystawionym w Polsce i jest fundamentem teatru polskiego.

Chiński teatr tańca, pomimo iż powstał wcześniej niż teatr grecki, utrzymał się bez znaczących zmian do czasów współczesnych. Podstawową techniką gry chińskiego aktora jest kierowanie się kanonem gestu - każdy znak, ruch powinien trafić w odpowiednie miejsce na scenie, co nadaje przedstawieniom abstrakcyjnego, magicznego wręcz wizerunku. Jednak w swojej istocie teatr chiński najbliższy jest teatrowi dziecka. Dziecko w swoim teatrze, zabawie chce poprzez udawanie pokazać osobę zupełnie różną od siebie, jak najbardziej inną. Dziecko jednak nie chce złudzenia, ale chce teatralnej zabawy. Aktorem bądź twórcą przedstawień w teatrze chińskim może być każdy, nawet ubogi człowiek; nie musi znać się na literaturze, ale musi być znawcą tańca.

W teatrze szekspirowskim, inaczej nazwanym teatrem elżbietańskim początkowym miejscem przedstawień były sale szkolne, sale zabaw ludowych, zamki, skrzyżowania ulic, zajazdy, podwórza. Aktorzy nawiązywali bezpośredni kontakt z publicznością, budzili w ludziach emocje, dzięki czemu ich zawód napotykał się z coraz większą popularnością wśród społeczeństwa. Powstawało wiele amatorskich zespołów teatralnych na angielskich dworach jak również wiele różnorodnych wędrownych trup, które zaspokajały potrzeby kulturalne niezamożnemu gronu społeczeństwa.

W wielu przypadkach profesjonalne aktorstwo i teatr określonej epoki ma swój początek w amatorskich próbach wyrażania ludzkich potrzeb, myśli, pragnień; a granice pomiędzy zawodowym i amatorskim teatrem często zacierają się, pod względem doboru repertuaru i zastosowanych technik aktorskich. Często zdarza się również, iż osoby zawodowo związane z teatrem, angażują się bądź tworzą działalność grup amatorskich, wnosząc w ten sposób swój warsztat zawodowych doświadczeń, przekładając go na zapotrzebowanie owego amatorskiego zespołu. Amatorski ruch teatralny rodzi się tam, gdzie istnieje konkretne środowiskowe zapotrzebowanie społeczne, gdzie rodzą się zainteresowania i pasje twórcze. Wtedy właśnie jest siła by organizować różne widowiska teatralne, poszukiwać sposobów artystycznego wyżycia się, samokreacji lub spełnienia istotnych zadań społecznych, bez osiągnięcia jakiegokolwiek dochodu.

To właśnie teatr nazywany jest źródłem wiedzy o samym sobie, kopalnią uczuć, emocji. Teatr to także szkoła wrażliwości. Spektakle oraz grę aktorów można oceniać z perspektywy widza, szukając i klasyfikując wartości odpowiadające wewnętrznej etyce każdego człowieka.

Trudniej, choć zapewne jednocześnie głębiej, jest poszukiwać siebie uczestnicząc w sztuce, będąc aktorem. Cała procedura odkrywania swojego ciała, głosu, poszukiwania emocji, wyrażanie ich - to wszystko wymaga ciężkiej pracy, odwagi, cierpliwości, a nawet pewnego rodzaju determinacji, jeżeli nie chce się pozostać przeciętnym aktorem - nawet w teatrze amatorskim.



Podobne:
Zagadnienia brzydoty i piękna w sztuce

SztukaH. Read stwierdził: "Utożsamianie sztuki i piękna jest na dnie wszystkich naszych trudności przy ocenie sztuki. Sztuka bowiem niekoniecznie jest piękne

Naturalizm i relatywizm kulturowy

Naturalizm i relatywizmNaturalizm i relatywizm kulturowy w kontekście rozważań H.Schnadelbacha

Aksjologia

AksjologiaAxia - po grecku znaczy wartość, a wartość to podstawowa kategoria aksjologii, oznaczająca wszystko to, co cenne i godne pożądania, co stanowi